Παρότι το 1992 ήταν κομβική χρονιά για το black metal, με μεγαθήρια όπως τα A Blaze in the Northern Sky, Burzum αλλά και Jilemnický okultista, ήταν το 1993 που σηματοδότησε μια έκρηξη στο είδος, τόσο με τη δολοφονία του Euronymous και την επακόλουθη αναταραχή στη νορβηγική σκηνή, όσο και με την παραγωγική εκτίναξη που θα κορυφωνόταν τα επόμενα δύο χρόνια. Ακολουθούν 15 σημαντικές κυκλοφορίες (14 full-length και 1 EP που μπαίνει λόγω ειδικού βάρους) που φέτος κλείνουν τα 30 χρόνια.
Beherit – Drawing Down the Moon
Εξαιτίας λανθασμένης εντύπωσης για το δισκογραφικό στάτους του Oath of the Black Blood (που είναι συλλογή και όχι κανονικός δίσκος) για πολύ καιρό θεωρούσα (και δεν ήμουν ο μόνος, σύμφωνα με την Encyclopaedia Metallum) ότι το Drawing Down the Moon είναι από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα ότι υπάρχει ζωή μετά τον πρώτο δίσκο, μια τρανή εξαίρεση στη νόρμα του πρωτοδισκακισμού. Όπως και να ‘χει, εδώ είναι η συνθετική και πνευματική κορυφή των Φινλανδών, βόρβορος και ζούγκλα και λυκάνθρωπος, ένα καταχθόνιο διαμάντι με εθιστικό songwriting.
Κάπως μεταβατική κυκλοφορία που ισορροπεί ανάμεσα σε παρελθόν και μέλλον, το δεύτερο άλμπουμ του Vikernes (που στην ίδια χρονιά έχει και το εξαιρετικό Aske EP) παραμένει για μένα η συνθετική κορυφή του, παρότι οι δυο επόμενοι δίσκοι περιέχουν κάποιες καλύτερες μονάδες. Μελωδία (το τελείωμα του “Key to the Gate”), προφητικός μινιμαλισμός (“Snu Mikrokosmos Tegn”) και αριστοτεχνικό στήσιμο (συν το εξώφυλλο που είναι σηκωμένο από το Temple of Elemental Evil module του AD&D).
Darkthrone – Under a Funeral Moon
Για μένα ελαφρώς αδικημένο μιας και βρίσκεται ανάμεσα στις συμπληγάδες της απόκοσμης ερήμου του A Blaze… και της απάνθρωπης υπνωτικής μονοτονίας του Transilvanian Hunger. Ίσως το πιο παραδοσιακό ηχητικά από τα τρία καθώς και αυτό που έχω την εντύπωση πως έχει αντιγραφεί περισσότερο από τη σκηνή. Εδώ υπάρχει σκελετωμένη ελεγεία αγάπης (Natassja in Eternal Sleep), ΤΟ μαυρομεταλλικό μανιφέστο (Unholy Black Metal), το Darkthrone take στο Enter the Eternal Fire (To Walk the Infernal Fields) ενώ στο ομώνυμο ο ήχος της κιθάρας έρχεται εξαιρετικά κοντά σε αυτόν του κουνουπιού.
Μπορεί να μην είναι η καλύτερη κυκλοφορία του Nödtveidt (θέση που για μένα έχει το Priest of Satan των The Black), ίσως ούτε η καλύτερη κυκλοφορία των Dissection (θαρρώ το Storm… έχει καλύτερο songwriting στο σύνολό του), αλλά το ντεμπούτο των Σουηδών περιέχει το Black Horizons και κυρίως το ομώνυμο, μακράν το καλύτερο κομμάτι της καριέρας του Jon.
Πρώτη εμφάνιση δυο κομματιών με τεράστιο ειδικό βάρος (I am the Black Wizards και Cosmic Keys to my Creations and Times) και επανεμφάνιση άλλων δύο από το demo, ενώ το εξώφυλλο θέτει τον πυρήνα αυτού που θα ακολουθήσει. Για πολλούς (όχι για μένα) η απόλυτη ηχητική παραγωγή όσον αφορά τα 2 κομμάτια που θα εμφανιστούν ξανά στο In the Nightside Eclipse· ομολογουμένως ο ήχος έχει γοητευτική επικάλυψη σκόνης και κόκκου.
Havohej – Dethrone the Son of God
Μετά το κλείσιμο της πρώτης περιόδου των Profanatica ο Ledney παίρνει ό,τι κομμάτια είχε στην άκρη, αντιστρέφει το όνομα του θεού, βγάζει και μια φωτογραφία σε ένα λιβάδι για εξώφυλλο και κυκλοφορεί ένα ακατέργαστο διαμάντι ούγκανου μέταλ του θανάτου. Απλοϊκότατο και σύντομο, με πηγαίο πνεύμα αντιχριστιανισμού και έναν Ledney να ωρύεται βαρβαρικά μέσα απ’ τους εμετούς του, ίσως το καλύτερο πράγμα που έχει κυκλοφορήσει.
Το Diabolical Fullmoon Mysticism μπορεί να είναι ένα συμπαθητικό ντεμπούτο, αλλά οποιαδήποτε σύγκρισή του με τον ογκόλιθο Pure Holocaust είναι εξίσου γραφική με το Call of the Wintermoon video-clip. Οι παγοκολώνες εδώ υψώθηκαν ψηλότερες από κάθε άλλη φορά, η καταχνιά των Unsilent storms in the Northern Abyss δεν ξεπεράστηκε ποτέ, ο ήλιος από τότε ανατέλλει κουρασμένος. Συν ένα ανάποδα παιγμένο Empire Star Wars theme στο ομώνυμο που κλείνει το δίσκο, το σκοτεινό ψύχος του Pure Holocaust στέκει ανεξίτηλο στο φως των ετών.
Impaled Nazarene – Tol Cormpt Norz Norz Norz…
Διπλό χτύπημα από τους Φινλανδούς εκείνη τη χρονιά, με το τρομοκρατικό ντεμπούτο να απλώνει τα κομμάτια της θυσίας μέχρι τα νορβηγικά κατώφλια ενώ το Ugra Karma τιθασεύει κάπως τη λύσσα εις όφελος πιο ολοκληρωμένων συνθέσεων. Παρά την αρτιότητα του Ugra το Tol Cormpt… παραμένει η αδυναμία μου (νομίζω το άκουσα και πρώτο) καθώς τα δάση ακόμη αντηχούν με τη διακήρυξη του σατανικού πολέμου εν μέσω μουγκανητών και βελασμάτων γεμάτων ηδονή.
Εδώ είχα την αντίστροφη εσφαλμένη εντύπωση σε σχέση με το Drawing Down the Moon: για χρόνια νόμιζα ότι το Those of the Unlight είναι το ντεμπούτο των Σουηδών, δίχως να λαμβάνω υπόψη του Dark Endless (που θεωρούσα EP ή demo, δεν το είχα ακούσει ούτως ή άλλως). Καταπληκτικός δίσκος όπως και να ‘χει, με πολλές εκλάμψεις του μεγαλείου που θα γιγαντωθεί στα επόμενα 3 άλμπουμ και ένα κομμάτι προσωπική αδυναμία (Burn my Coffin).
Από τους δίσκους της λίστας, το Göetia είναι αυτός που άργησα περισσότερο ν’ ακούσω (αυτό έγινε τελικά κάπου στις αρχές των ‘10s). Αποπνικτικό σκοτάδι που δεν αρνείται τις νοτιοαμερικάνικες καταβολές του αλλά δε διστάζει να τις μπολιάσει με εκφάνσεις μελωδίας και παχύ ήχο που θυμίζει Μεσόγειο με αποτέλεσμα κάποια αναπάντεχα όμορφα σημεία και μια υποχθόνια ατμόσφαιρα που ευτελίζει τα occult φιντάνια του post-00s black metal (επίσης οι Βέλγοι Emptiness πρέπει να το άκουσαν πολύ αυτό πριν γράψουν το Nothing but the Whole). Μνημειώδες.
Necromantia – Crossing the Fiery Path
Ίσως το Black Arts… split του προηγούμενου έτους είναι η πιο εμβληματική κυκλοφορία των Necromantia αλλά το ντεμπούτο τους είναι ένας τρομακτικός χείμαρρος μαύρης έμπνευσης όπου το συγκρότημα έχει σφίξει συνθετικά και εκτελεστικά, το σύνολο είναι πιο δεμένο χωρίς να πέφτει σε καμία τυποποίηση ή έκπτωση. Επικό, αποκαλυπτικό, απόκοσμο, λυσσαλέο, παραμυθένιο, το Crossing the Fiery Path έχει πολλά προσωπεία, όλα εξίσου γοητευτικά.
Rotting Christ – Thy Mighty Contract
Αν το Black Arts… είναι η πιο εμβληματική κυκλοφορία των Necromantia, το Mighty Contract είναι το σύμβολο ολόκληρης της ελληνικής σκηνής. Λιγότερο απόκοσμο αλλά πιο παθιασμένο από το A Passage to Arcturo, εδώ σφυρηλατείται η ριφοκεντρική προσέγγιση που θα διαμορφώσει τη ‘90s ελληνική σκηνή, με όλα τα κουσούρια της (μελωδίες, αναγνωρίσιμη προφορά αγγλικών, μπόλιασμα με heavy, εύπεπτος αλλά γοητευτικός αποκρυφισμός). Αυστηρά με το παλιό εξώφυλλο.
Satyricon – Dark Medieval Times
Δίχως να φτάνει τα υψίπεδα των επόμενων βημάτων της μπάντας, το ντεμπούτο των Satyricon (και πρώτη κυκλοφορία της Moonfog) είναι ο πιο παραδοσιακός τους δίσκος, ένα ψυχρά δασικό και σκοτεινά μεσαιωνικό δημιούργημα που προσεγγίζει την πεμπτουσία του νορβηγικού ατμοσφαιρικού μα και ωμού black metal, άξιος σύντροφος για νυχτερινές περιπλανήσεις ανάμεσα σε κωνοφόρα κάτω απ’ το φως του φεγγαριού.
Το μόνο μέλος της λίστας από την Ασία είναι φυσικά οι θεοί Sigh με το ντεμπούτο τους (από την Deathlike Silence του Euronymous). Άκρως προσωπικό κι αναγνωρίσιμο ύφος που συνδυάζει τη φαντασμαγορία με το avant-garde και την ωμότητα, ηχοποιεί θεσπέσια τη σκοτεινή όψη μιας Ιαπωνικής δαιμονολογίας, μια ωδή στον παραλογισμό.
Varathron – His Majesty at the Swamp
Είναι προφανές ότι το 1993 ήταν μια καλή χρονιά για το ελληνικό black metal, με τα τρία πιο τρανταχτά ονόματά του να κυκλοφορούν καίριους δίσκους. Το ντεμπούτο των Varathron αποτελεί (μαζί με τη δικιά τους μεριά στο Black Arts…) ακρογωνιαίο λίθο της σκηνής με τη χαρακτηριστική αναρριχητική συνθετική ανάπτυξη, τον περιρρέοντα βαλτώδη ζόφο και το παχύρρευστο σκοτάδι που εσωκλείει.