Rings of Power, Season 2, Episode 4

Ένα από τα θέματα που είχα κάποτε με την κινηματογραφική μεταφορά της Συντροφιάς του Δαχτυλιδιού ήταν η απαλοιφή του Παλιού Δάσους, του Μπομπαντίλ και των Θολωτών Τάφων, όσων δηλαδή εκτυλίσσονται στο βιβλίο ανάμεσα στον ποταμό Μπράντιγουάιν και στην άφιξη των χόμπιτ στο Μπρι. Στο τέταρτο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν του Rings of Power βλέπουμε μια διόλου ευκαταφρόνητη ποσότητα αυτών: τη γρια-Ιτιά (έστω κι αν εδώ είναι Old Man Ironwood) να καταπίνει έναν βασικό χαρακτήρα (τον Stranger), τον Τομ Μπομπαντίλ να τον σώζει, τον Stranger να μπανιαρίζεται στο σπίτι του Μπομπαντίλ, ακούμε τη Χρυσομουριά να τραγουδάει. Επίσης βλέπουμε τους Θολωτούς Τάφους, κάποια από τα φαντάσματα που τους κατοικούν, ακούμε την επωδή τους, έστω κι αν η λύτρωση δεν έρχεται από τον Τομ – μπορεί η συγκεκριμένη σκηνή να μη με κέρδισε, όμως ο Rory Kinnear ως Μπομπαντίλ ξεπέρασε τις προσδοκίες μου, έπιασε πολύ ωραία την παρουσία του πρεσβύτερου όντος της Μέσης Γης, απέδωσε υπέροχα τις γραμμές του Τομ από το βιβλίο, και έκανε την οθόνη να μοσχοβολάει σαν απλωμένη μπουγάδα σε ξέφωτο του Παλιού Δάσους.

«Πρεσβύτερος» είναι ο τίτλος του επεισοδίου (Eldest) και αυτή η έννοια της πρωταρχικής παλαιότητας διατρέχει το επεισόδιο: πέρα από τον Μπομπαντίλ, την πρωτόλεια μαγεία του και τις αναφορές του σε μια νεαρή Μέση Γη δίχως αστέρια, ήλιο και φεγγάρι, όταν το σκοτάδι δεν ενέπνεε ακόμη φόβο, βλέπουμε δύο Εντ με αύρα ιλιγγιώδους αρχαιότητας (ήταν στο δάσος πριν ακόμη βγουν τα βουνά που το χώρισαν στα δύο), τους τάφους των προπατόρων των ανθρώπων, τους κοινούς προγόνους των Χάρφουτ και Στουρ. Η παλαιότητα είναι μια έννοια ουσιαστική για τη Μέση Γη, ειδικά για τη Μέση Γη της Τρίτης Εποχής, αυτή που ξέρουμε καλύτερα λόγω των βιβλίων: εκεί όπου φθορά και πτώση έχουν ριζώσει απλώνοντας τον μανδύα τους πάνω από ρημαγμένους οικισμούς και παλαιές δόξες. Μπορεί η Δεύτερη Εποχή να παρουσιάζει έναν κόσμο αφάνταστα πιο νεαρό, μα η σειρά μάς υπενθυμίζει ότι η παρελθοντική του ιστορία είναι πολύ πιο αχανής από τη μελλοντική.

Ακολουθώντας χρονολογικά το επεισόδιο, βλέπουμε μια ομάδα με επικεφαλής τον Έλροντ να ξεκινάει πεζή για το Ερέγκιον με σκοπό να προειδοποιήσει τον Κελεμπρίμπορ για τον Σάουρον. Η Γκαλάντριελ, μέλος τη ομάδας αυτής, επιστρέφει σε ένα απότομο μονολιθικό ύφος το οποίο γίνεται εκνευριστικό, ενώ ειλικρινά δεν θέλω να την ξανακούσω να λέει This is the work of Sauron ή κάτι παρόμοιο – καταλαβαίνω την εμμονή αλλά χρειάζεται μια φινέτσα στην αποτύπωσή της. Φινέτσα την οποία χρειάζεται και ο Έλροντ που συνεχίζει να είναι (δικαιολογημένα μα αδιανόητα άγαρμπα) απότομος μαζί της εξαιτίας του δαχτυλιδιού.

Η πορεία της ομάδας είναι αδιατάρακτη μέχρι την κατεστραμμένη γέφυρα Άξα (η οποία γεφυρώνει τον Μπράντιγουάιν νοτίως της λίμνης Εβέντιμ, πιθανώς στο σημείο που στα χρόνια του Άρχοντα υπήρχε η γνωστή γέφυρα στα ανατολικά σύνορα του Σάιρ). Από εκεί και πέρα η διαδρομή καταλήγει στους Θολωτούς Τάφους όπου και τα ξωτικά αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν κάποια προσφάτως αφυπνισμένα νεκροζώντανα πνεύματα, τα οποία και είναι υπεύθυνα για τον θάνατο των ξωτικών-αγγελιοφόρων του Γκιλ Γκάλαντ σε περασμένο επεισόδιο.

Οι Θολωτοί Τάφοι υπάρχουν από την Πρώτη Εποχή, μιας και εκεί είχαν θαφτεί διάφοροι πρόγονοι των Εντάιν. Δεν υπάρχουν μαρτυρίες για νεκροζώντανη δραστηριότητα πριν τα μέσα της Τρίτης Εποχής, όταν ο Μάγος Βασιλιάς των Νάζγκουλ έστειλε στους τάφους σκιές από την Άνγκμαρ, οι οποίες έκαναν το μέρος επικίνδυνο για τους θνητούς. Όμως, η ύπαρξη φαντασμάτων εκεί κατά τη Δεύτερη Εποχή δεν είναι απίθανη: εφόσον ένας Νάζγκουλ μπορεί να δημιουργήσει μια εστία νεκροζώντανων, κάλλιστα μπορεί να το κάνει και ο Σάουρον, ο δημιουργός και πολύ ανώτερός του, που μάλιστα αργότερα θα γίνει γνωστός ως Νεκρομάντης. Μέχρι εδώ καλά, όμως η αποτύπωση των φαντασμάτων δεν μου άρεσε (ήταν πολύ κοντά στην απεικόνιση του φασματικού εαυτού των Νάζγκουλ από τον Τζάκσον, της οποίας δεν είμαι φίλος) ενώ ο τρόπος αντιμετώπισής τους (είναι τρωτά μόνο στα όπλα που είναι θαμμένα μαζί τους) είναι μια κάπως αρχετυπική μεν, πολύ βιαστικά υλοποιημένη δε, σύλληψη – όπως πολύ βιαστικά υλοποιημένη, με ιδιαίτερα action videogame ύφος, ήταν και η μάχη ανάμεσα στους τάφους, και ο ταχύτατος τρόπος που ξεμπέρδεψε η ομάδα με τα φαντάσματα, τα οποία δυστυχώς είχαν εξαιτίας αυτού αίσθηση filler.

Στο Ρουν, ο Stranger βρίσκει τον Μπομπαντίλ, καθώς και ένα κλαδί που μοιάζει ανησυχητικά με το ραβδί του Γκάνταλφ, εκνευρίζει τη γρια-Ιτιά από την οποία και σώζεται από τον Τομ με τον συνδιαλέγεται με μια σαφή αίσθηση δέους. Ο διάλογός τους είναι από τα κορυφαία σημεία του επεισοδίου, κυρίως λόγω της ύπαρξης τόσων αυτούσιων φράσεων του Μπομπαντίλ από τον Άρχοντα. Το μόνο σημείο στο οποίο ο χαρακτήρας χωλαίνει είναι σε κάποιες καινούργιες φράσεις που χάνουν την εμβληματική ανεμελιά και την αλαφροΐσκιωτη ασάφεια του Τομ για να γίνουν απλά φερέφωνα πλοκής (όταν μιλάει για τον Σκοτεινό Μάγο και για τον Σάουρον). Υπέροχη και η απεικόνιση της μαγείας του Τομ (επικοινωνία με τη γρια-Ιτιά, άναμμα κεριών, μεταμόρφωση του χάρτη σε ψωμί) η οποία έχει άκρως αρχέγονη αίσθηση.

Στο Ρουν, επίσης, τα δύο Χάρφουτ βρίσκουν ένα χωριό με άλλα χόμπιτ, τους Στουρς (η ποταμίσια φυλή από την Τρίτη Εποχή), οι οποίοι μετά από λίγο (αφού πρώτα τα φυλακίσουν) τα αποδέχονται ως μακρινούς συγγενείς και τα κρύβουν όταν έρχονται δυο μασκοφόροι απεσταλμένοι του Σκοτεινού Μάγου, οι οποίοι αποχωρούν άπραγοι με εξωφρενικά ειρηνικό τρόπο. Μετριότητα για μια ακόμη φορά.

Στα μέρη της αγέννητης ακόμη Γκόντορ, το μεγάλο γεγονός είναι η εμφάνιση του ζεύγους των Εντ που υπονοήθηκαν στο τέλος του προηγούμενου επεισοδίου. Η σκηνή τους με τον Αρόντιρ (ο οποίος ακολούθως αναχωρεί για τη μάχη των τελευταίων τριών επεισοδίων), παρότι αργεί λίγο να βρει τον ρυθμό της διαλογικά, αποπνέει έντονη αύρα Τόλκιν.

Τέλος επιστρέφω στο Ερίαντορ και τα ξωτικά, τα οποία αφήνουν την Γκαλάντριελ (με τη Νένυα να κάνει επίδειξη θεραπευτικής δύναμης) να παλέψει με ένα τάγμα ορκ (αρκετά εντυπωσιακά ομολογώ, με έπεισε, έστω κι αν αυτές οι λάμπες των ορκ φαίνεται να είναι ξέχειλες με ιδιαιτέρως εύφλεκτο λάδι), ενώ αυτά ξεκινάνε να επιστρέψουν στο Λίντον ώστε να προειδοποιήσουν τον Γκιλ Γκάλαντ για τη στρατιά της Μόρντορ – κάτι που βέβαια θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει από τη μισή ομάδα, με την υπόλοιπη να προχωράει για να ολοκληρώσει το σκοπό της, δηλαδή την προειδοποίηση του κακόμοιρου του Κελεμπρίμπορ.

Στο τέλος του επεισοδίου, ο Άνταρ ακινητοποιεί την Γκαλάντριελ, την οποία χαιρετάει με μια πολύ γνωστή φράση από τον Άρχοντα: Elen síla lúmenn’ omentielvo, Ένα αστέρι λάμπει την ώρα της συνάντησής μας, λέει ο Άνταρ στην Γκαλάντριελ, όπως χιλιετίες αργότερα θα πει ο Φρόντο στον Γκίλντορ Ινγκλόριον, λίγο πιο δυτικά από αυτά τα μέρη. Πρόκειται για φράση θεμελιακή για τον Τόλκιν, που έγραψε κάποτε στον γιο του, Κρίστοφερ, ότι ο αρχικός του στόχος με τη δημιουργία του Άρχοντα ήταν να φτιάξει ένα περιβάλλον όπου αυτή η φράση θα μπορεί να χρησιμοποιείται συχνά. Ο Άνταρ κλείνει τον χαιρετισμό αποκαλώντας την Γκαλάντριελ με το Τελέρι όνομά της, Αλατάριελ, Κόρη στεφανωμένη με ακτινοβόλα γιρλάντα – φυσικά εννοεί τα μαλλιά της που στο μεγαλύτερο μέρος του επεισοδίου είναι πιασμένα σαν στεφάνι γύρω από το κεφάλι της. Θυμίζω εδώ πως για αυτή ακριβώς την κόμμωση έχουμε διαβάσει σε επιστολή του Τόλκιν: “[Galadriel] was then of Amazon disposition and bound up her hair as a crown when taking part in athletic feats.” (θαρρώ πως τα όσα έκανε στη μάχη με τα ορκ εμπίπτουν στην κατηγορία athletic feats). Ίσως όταν ήταν ακόμη ξωτικό στο Μπελέριαντ, ο Άνταρ είχε ακούσει για εκείνη την ξωτικοπριγκίπισσα με τα χρυσά μαλλιά σαν στέμμα.

Εν γένει το επεισόδιο χάνει σε βηματισμό σε σχέση με τα προηγούμενα, μιας και έχει την αίσθηση προετοιμασίας (όπως υποψιάζομαι ότι θα είναι και το επόμενο), αλλά λάμπει στα σημεία που αντλούν βαθιά από το κείμενο και το πνεύμα του Τόλκιν. Κελεμπρίμπορ και Άναταρ μού έλειψαν πολύ, μα ακόμη πιο πολύ λείπει (όχι μόνο εδώ, αλλά σε ολόκληρη τη σειρά ως τώρα) η αυστηρή καταγραφή του περάσματος του χρόνου (strict time records must be kept, που έλεγε ο Gygax). Ειλικρινά, θα έδινα πολλά για ένα ακριβές ημερολόγιο γεγονότων που θα φέρει τάξη σε αυτή τη χρονική ασάφεια που επικρατεί στη σειρά.

Άλλα πράγματα που μου φάνηκαν ενδιαφέροντα

• Το Ρόριμας, όνομα του μυθικού γενάρχη των Χάρφουτ είναι πολύ κοντά στο Ρόριμακ – ο Ρόριμακ Μπράντιμπακ ήταν θείος του Φρόντο από τη μεριά της μητέρας του, και στο σπίτι του έζησε για 9 χρόνια ο Φρόντο μετά τον θάνατο των γονιών του. Επίσης ο Μέριμακ, το Στουρ χόμπιτ με Οδυσσεϊκές βλέψεις (Κανένας), έχει το όνομα του Μέριμακ Μπράντιμπακ, γιου του Ρόριμακ και ξάδερφου του Φρόντο.

• Οι βραχογραφίες των Στουρ, με τη φανερή επιρροή τους από την προϊστορική τέχνη.

• Το μικρό αρνί που έχει ο Μπομπαντίλ λέγεται Ιάργουεν, που είναι άλλο όνομα του Μπομπαντίλ.

• Ο Σκοτεινός Μάγος πέρασε κι αυτός πριν χρόνια από τον Μπομπαντίλ, πριν γίνει κυρίαρχος του Ρουν. Περιμένω με περιέργεια την αποκάλυψη της ταυτότητας του συγκεκριμένου, υποθέτοντας ότι πρόκειται για έναν από τους δύο μπλε μάγους.

• Ο Βορόχιλ, ένα από τα ξωτικά της κομπανίας του Έλροντι, λέει ότι οι νεκροί των ανθρώπων δεν αποτελούν απειλή, όπως πολύ πολύ αργότερα ο Λέγκολας θα πει ότι δεν φοβόταν τους νεκρούς στα Μονοπάτια τους.

• Θέλω πολύ να δω πώς ακριβώς θα αποκρυσταλλωθεί ο τίτλος «Άρχοντας του Πελάργκιρ», με τον οποίο προσφωνεί ο Αρόντιρ τον Θέο.
  
  

Δεν μου άρεσε:

• Έγραψα παραπάνω αρκετά που δεν μου άρεσαν στο επεισόδιο, οπότε το μόνο που έχω να προσθέσω εδώ είναι το εξής: η σειρά χρησιμοποιεί τον όρο Wildmen/Αγριάνθρωποι για τους υποτελείς του Άνταρ. Το ζήτημα είναι ότι στο legendarium ως Άγριάνθρωποι έχουν καθιερωθεί στον νου μου οι Ντρούενταϊν, οι τόσο συμπαθείς πρωτόγονοι που βοήθησαν τους Ροχίριμ να φτάσουν δίχως μάχη στην πολιορκία της Μίνας Τίριθ.