Πάνε 5 χρόνια από όταν είχα διαβάσει τις ιστορίες του John Silence, του γιατρού/ερευνητή με τις ψυχικές ικανότητες, που δημιούργησε ο Άλτζερνον Μπλάκγουντ και αποτέλεσε αρχέτυπο για πολλούς ερευνητές του υπερφυσικού που εμφανίστηκαν στην τέχνη. Τότε είχα βρει τη συλλογή άνιση, με κάποια από τα καλύτερα διηγήματα του Μπλάκγουντ να συνυπάρχουν με άλλα που μαστίζονται από τη χαρακτηριστική φλυαρία του.
Η επανάγνωση της συλλογής στην πολύ προσεγμένη έκδοση των εκδόσεων Στοχαστής με έκανε να αναθεωρήσω προς το καλύτερο. Σε αυτό αναμφίβολα συνέβαλε η πολύ ωραία μετάφραση του Δημήτρη Λογοθέτη που κατάφερε να κρατήσει κάτι από το βαρύ μα και περίτεχνο ύφος του πρωτότυπου, φέρνοντας παράλληλα με επιτυχία το κείμενο στην ελληνική γλώσσα, αλλά και η εκτενής και άκρως κατατοπιστική εισαγωγή του, σε συνδυασμό με τα πολυάριθμα επεξηγηματικά σχόλια επί του ίδιου του κειμένου.
Όσον αφορά τα διηγήματα: η μεγαλειότητα των Αρχαίες Μαγείες (όπου ένας ταξιδιώτης περνάει κάποια μερόνυχτα σε ένα απομονωμένο γαλλικό χωριό και συντονίζεται με κάτι από το παρελθόν του τόπου) και Μυστική Λατρεία (όπου ένας Άγγλος έμπορος επιστρέφει στο σχολείο όπου πέρασε κάποια χρόνια, στα βάθη της γερμανικής υπαίθρου) αναδεικνύεται ακόμα περισσότερο για τον Έλληνα αναγνώστη (η προηγούμενη μετάφραση των συγκεκριμένων ιστοριών, στην εξαντλημένη συλλογή των εκδόσεων Terra Nova, παρότι λειτουργική, ήταν πολύ μέτρια). Πρόκειται για δύο αριστουργήματα της λογοτεχνίας του φανταστικού, γεμάτα ατμόσφαιρα, μυστήριο και την αίσθηση του άφατου ιερού, δυο αφηγήματα με τα οποία μπορεί να συντονιστεί σε υπερθετικό βαθμό ο κάθε ονειρευτής και αναζητητής ενός παλιότερου, πιο μαγικού κόσμου. Θαρρώ πως κατά ένα μέρος η αίγλη τους οφείλεται στη μετακίνηση του Σάιλενς στο παρασκήνιο, αφήνοντας έτσι την ιστορία και τους (σαφώς πιο ανθρώπινους) πρωταγωνιστές να λάμψουν. Εδώ βρίσκεται και το μοναδικό αγκάθι του χαρακτήρα που δίνει το όνομά του στη συλλογή: μέσω του Τζον Σάιλενς ο Μπλάκγουντ αρέσκεται να μιλάει εκτενώς με τεχνική (και ομολογουμένως παρωχημένη) ορολογία για το υπερφυσικό, κάτι που κουράζει από λογοτεχνικής απόψεως.
Σε αυτή την έκδοση εκτίμησα πολύ περισσότερο την ιστορία Η κατασκήνωση του κυνός (όπου τέσσερις ταξιδιώτες κατασκηνώνουν για έναν μήνα σε ένα μικρό νησάκι στα ανατολικά της Σουηδίας και έρχονται αντιμέτωποι με έναν παράξενο νυχτερινό επισκέπτη). Τη θυμόμουν μέτρια, μα τώρα αυτή αποδείχτηκε ένα slow burner διαμάντι με καταπληκτική εικονοποιία όσον αφορά τη φύση της σουηδικής υπαίθρου, ειδικά στα δυο πρώτα κεφάλαια. Ιδού ένα ενδεικτικό σημείο:
Τίποτα δεν ακουγόταν, πέρα από το ανεπαίσθητο κι απόκοσμο τραγούδι που συνοδεύει τα πευκοδάση ακόμα και τις πιο απάνεμες μέρες - ένας χαμηλός, ανατριχιαστικός ήχος, λες κι ο άνεμος είχε μαλλιά που σέρνονταν πάνω απ’ τον κόσμο
Οι άλλες τρεις ιστορίες είναι σαφώς ένα δυο σκαλιά χαμηλότερα όσον με αφορά, εξαιτίας της φλυαρίας του συγγραφέα, ιδίως μέσω του Τζον Σάιλενς. Παρόλα αυτά καλώς βρίσκονται στη συλλογή, όχι μόνο χάριν πληρότητας, αλλά και επειδή περιέχουν κάποια απολαυστικά σημεία.
Να σημειώσω τέλος την εξαιρετική εικονογράφηση της Ιφιγένειας Καμπέρη, η οποία αποπνέει έναν βαθιά πνευματικό αέρα γεμάτο δέος και μυστικισμό, επηρεασμένη τόσο από τις εικονογραφήσεις κλασικών παλπ περιοδικών, όσο και από τα ταρώ.
Πρόκειται για μια αξιοθαύμαστη εκδοτική κίνηση και μεταφραστικό άθλο, ένα βιβλίο που έρχεται να συστήσει ξανά στο ελληνικό κοινό έναν πολύ μεγάλο συγγραφέα του φανταστικού.