"/assets/images/books/kapoioiden.jpg", "height"=>100, "width"=>100}" />

Κάποιοι δεν πεθαίνουν ποτέ - Dana Grigorcea, μτφρ. Γιάννης Καλιφατίδης (Κίχλη, 2024)

Ένα μυθιστόρημα (με υπέροχο εξώφυλλο, και εξαίσια μετάφραση από τον Γιάννη Καλιφατίδη) που διαδραματίζεται σε μια μικρή πόλη της Ρουμανίας και περιστρέφεται γύρω από τον θρύλο του Δράκουλα αλλά και την πρόσφατη ιστορία της Ρουμανίας. Μια νεαρή γυναίκα επιστρέφει στη βίλα όπου περνούσαν παλιότερα τις καλοκαιρινές διακοπές (μια βίλα που είχε επιταχθεί από το κομμουνιστικό καθεστώς και επέστρεψε στην οικογένεια μετά την πτώση του Τσαουσέσκου) και κάνει μια αναπάντεχη ανακάλυψη στον οικογενειακό τάφο. Μέσα από την πρωτοπρόσωπη αφήγησή της περιπλανιόμαστε τόσο στην πρόσφατη ιστορία της χώρας και στον ψυχισμό των μετακομμουνιστικών υποκειμένων (με ιδιαίτερα γνώριμη, βαλκάνια αίσθηση), στους θρύλους για τον διασημότερο βοεβόδα της Ρουμανίας, αλλά και σε στοχασμούς περί παράδοσης και τουριστικής εκμετάλλευσης.

Δύσκολα κατατάξιμο, το έργο ακροβατεί ανάμεσα στον ατμοσφαιρικό τρόμο (τον οποίο καταφέρνει πολύ καλά) και την κοινωνικοπολιτική κριτική (με έμφαση στην μετακομμουνιστική εποχή της χώρας), ενώ ασχολείται και με ζητήματα διαμόρφωσης ιστορικής και εθνικής αντίληψης και συνείδησης. Μπόλικο χιούμορ, εξαίσια γραφή, τεχνικά το μυθιστόρημα είναι άρτιο. Εκεί που σκαλώνει κάπως είναι στον τρόπο συγκερασμού των επί μέρους τμημάτων του: η μετάβαση από την υπερφυσική ατμόσφαιρα στους πολιτικούς στοχασμούς δεν γίνεται πάντα ομαλά, ενώ η εκτενής αναφορά στον θρύλο του Βλαντ Τσέπες, παρότι απολαυστική σαν ανάγνωσμα (η Grigorcea ξέρει να γράφει), δεν δικαιολογεί την έκτασή της, τουλάχιστον από άποψη πλοκής.

Η πλοκή με άφησε με ανάμεικτα συναισθήματα μιας και τελειώνει με έναν περίεργο και κάπως βιαστικό τρόπο. Θα ήθελα να διαβάσω εναλλακτικές μορφές του συγκεκριμένου βιβλίου, πιο κατασταλλαγμένες όσον αφορά το τι ακριβώς θέλουν να είναι, ίσως με ελαφρώς λιγότερη παράθεση γεγονότων από το παρελθόν της ηρωίδας και λίγο περισσότερο υπερφυσικό. Παρόλα αυτά, η ανάγνωσή του ήταν μια πολύ ευχάριστη εμπειρία, με αποκορύφωμα το φανταστικό κεφάλαιο «Πάνω από τα Καρπάθια», από το οποίο παραθέτω ένα απόσπασμα:


Πλατάγισα τη γλώσσα και συνέχισα την πτήση μου, πότε ακολουθώντας ανοδική πορεία παράλληλα με τις βραχοπλαγιές, πότε βουτώντας στις χαράδρες, πάνω από έλατα γαντζωμένα σε γκρεμούς, αφρισμένους καταρράκτες, δαντελωτές όχθες και χερσότοπους, απόκρημνα βράχια και ράχες που έμοιαζαν με γυμνά δόντια, ανήλιαγα φαράγγια που έχασκαν βουτηγμένα στο σκοτάδι. Αρμένιζα πότε βουτηγμένη στο σκοτάδι, πότε τυλιγμένη σ’ ένα θαμπό φως, πάνω από τα σύρματα του τελεφερίκ που οδηγούν στον ξακουστό βράχο της Σφίγγας και ακόμα πιο ψηλά, στην κορυφή του Καραϊμάν με τον θεόρατο σταυρό προς τιμήν των ηρωικών προγόνων της χώρας. Τα αδέσποτα σκυλιά στο περιφραγμένο βάθρο ένιωσαν την παρουσία μου κι έτρεξαν να λουφάξουν αλυχτώντας και αναποδογυρίζοντας τα σκόρπια αλουμινένια τενεκεδάκια που άστραψαν μες στη νύχτα.

Προσγειώθηκα με ευλάβεια στη σκιά του σταυρού και υπέκυψα στον πειρασμό να διαβάσω τις εντοιχισμένες νικέλινες πλακέτες που είχαν τοποθετηθεί στο βάθρο από τον Πατριωτικό Σύλλογο.

Ο θρύλος θέλει τον σταυρό να έχει στηθεί με πρωτοβουλία της βασίλισσας Μαρίας, αφού είδε στο όνειρό της τα Καρπάθια «ποτισμένα με το αίμα των ηρώων της πατρίδας». Επίσης, έμαθα ότι κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ του πιο ψηλού σταυρού σε τόσο μεγάλο υψόμετρο.

Από την κορυφή του βουνού, άφησα το βλέμμα μου να πλανηθεί στο απέραντο τοπίο με τους κυματιστούς λόφους, ανάμεσά τους διάσπαρτα δάση, πόλεις και χωριά, ακόμα και το Μπ., παραπίσω η βίλα μας, ο δρόμος με τα άλλα σπίτια, τα περισσότερα μισογκρεμισμένα και παρατημένα στη μοίρα τους, είδα τους γερανούς να αστράφτουν στο φως των προβολέων, πιο πάνω διέκρινα το κοιμητήρι, τα μνήματα, ακόμα και την κρύπτη μας, τον τάφο του πανίσχυρου πρίγκιπα και βοεβόδα Βλαντ του Παλουκωτή!

21 Jan 2025


Tags: fiction   2024
Industries of Inferno, 2025   
About    RSS