Ένα σημαντικό βιβλίο 5: Τα βιβλία του Δάσους, της Θάλασσας, του Βουνού

Οι εκδόσεις Ερευνητές κατείχαν ένα μεγάλο ποσοστό ραφιών στις παιδικές δανειστικές βιβλιοθήκες (ή στα παιδικά τμήματα των μεγαλύτερων δανειστικών βιβλιοθηκών), μέσω πλήθους βιβλιοσειρών που καταπιάνονταν με φυσικές επιστήμες, ιστορία, τεχνολογία, και γεωγραφία (και άλλα θέματα που μπορεί να μου διαφεύγουν αλλά έχουν αυτή την συναρπαστική -για παιδιά και μη- ποιότητα της ανακάλυψης και εξερεύνησης). Στα πολλά ατού τους ήταν οι εξαιρετικές εικονογραφήσεις, η ενσωμάτωση οικιακών πειραμάτων, το ομοιόμορφο σκληρόδετο format στις περισσότερες σειρές, και μια στοιχειοθετική αισθητική που παρέπεμπε σε εγκυκλοπαίδεια αλλά με φρέσκο τρόπο.

Ανάμεσα σε διάφορα άλλα των εκδόσεων που πέρασαν κατά καιρούς από το σπίτι μου, κανένα δεν έχει διαβαστεί τόσες φορές όσο τα Βιβλίο του Δάσους και Βιβλίο της Θάλασσας (κάπως λιγότερο το Βιβλίο του Βουνού μιας και αγοράστηκε αργότερα σε σχέση με τα άλλα δυο). Μεταφρασμένα από τα γαλλικά, με σαφώς μεγαλύτερο πάχος από τα συνήθη των Ερευνητών (300 σελίδες εδώ έναντι 80-90 συνήθως), τα βιβλία αυτά ήταν ότι κοντινότερο στο Βιβλίο των Μικρών Εξερευνητών έχει περάσει από τα χέρια μου (όντας ιδιοκτήτης 16 εκ των 20 τόμων της σειράς Το Βιβλίο των Μικρών Εξερευνητών που είχε κυκλοφορήσει κάποτε από τις Εκδόσεις Ελληνική Παιδεία, μπορώ να πω με σιγουριά πως οι εκδόσεις των Ερευνητών ήταν πολύ πιο κοντά στο ιδανικό αρχέτυπο του βιβλίου των Χιούι, Λίουι και Ντίουι).

Το περιεχόμενο των τριών αυτών βιβλίων είναι λίγο πολύ το αναμενόμενο: πανίδα και χλωρίδα καταλαμβάνουν σεβαστό μέρος, υπάρχουν κεφάλαια για τον καιρό¹, για κατασκευές επιβίωσης (και μη), λίγη αστρονομία, μαγειρική σχετική με το τερέν, κτλ. Η εικονογράφηση, όσον αφορά τουλάχιστον τις εικόνες χλωρίδας και πανίδας, γίνεται με αυτόν τον άκρως ρεαλιστικό τρόπο που συνηθίζεται στους ιατρικούς άτλαντες και σε εγκυκλοπαίδειες ζώων και φυτών, όπου νομίζεις πως είναι μια πραγματική απεικόνιση του ιδεατού αντιπροσώπου του είδους, και παρόλο που ξέρεις πως δεν είναι φωτογραφία, επίσης ξέρεις πως αυτό δεν φτιάχτηκε από ανθρώπου χέρι. Υπάρχουν και σκίτσα στα οποία συμμετέχουν κάποια συγκεκριμένα παιδιά τα οποία βρίσκονται σε όλα τα βιβλία, με αποτέλεσμα να υπάρχει μια υπονοούμενη αίσθηση κοινού σύμπαντος. Δύο στοιχειωτικά παραδείγματα: ο Φρύνος ο Μαιευτικός με την ωόκτιστη οπίσθια πανοπλία (θυμίζει φουσκωτή scale mail) και η πεσκαντρίτσα ή βατραχόψαρο που μοιάζει ανησυχητικά με ένα δέντρο ζωγραφισμένο στο ταμπλό του Πύργου των Φαντασμάτων.